مقایسه سرولوژیکی، بیولوژیکی و فیزیکوشیمیایی پوتی ویروس های مولد موزائیک بذر زاد لوبیا چشم بلبلی، موزائیک معمولی لوبیا و موزائیک زرد لوبیا

ویروس موزائیک معمولی لوبیا (bcmv)، ویروس موزائیک زرد لوبیا (bymv) و ویروس مولد موزائیک بذر زاد لوبیا چشم بلبلی (bicmv) از مهمترین ویروس های حبوبات هستند که به ترتیب عامل خسارت زای مهمی روی لوبیا، باقلا و لوبیا چشم بلبلی می باشند. فراوانی این ویروس ها در میزبانهایشان و عدم آگاهی از روابط سرولوژیکی و هویت واقعی این ویروس ها (بویژه bcmv و bicmv) اهمیت شناسایی آنها را جهت ارائه روش های کنترل مشخص می کند. bcmv از لوبیاهای دارای رگبرگ نواری و برگ قاشقی، bicmv از برگ های موزائیکی حاصل از بذور لوبیا چشم بلبلی آلوده و bymv از باقلاهای موزائیکی اطراف شیراز جدا گردیدند و پس از اطمینان از خلوص بیولوژیکی با استفاده از دامنه میزبانی، سرولوژی و وزن مولکولی پروتئین پوششی از لحاظ ماهیت مورد تائید قرار گرفتند. مایه زنی مکانیکی عصاره چشم بلبلی دارای موزائیک (bicmv) در سلمک لکه های موضعی ایجاد نمود. مایه زنی عصاره لوبیای دارای رگبرگ نواری و برگ قاشقی (bcmv) روی گیاهان غیر از لوبیا دائمی ایجاد ننمود و نشانگر محدود بودن دامنه میزبانی این ویروس بود. این ویروس روی چند رقم لوبیا ایجاد موزائیک ، رگبرگ نواری، برگ قاشقی، لکه های موضعی و نکروز سیستمیک نمود. مایه زنی عصاره باقلا با علائم موزائیک (bymv) در عدس سبب ریزبرگی و در سلمک لکه های موضعی ایجاد نمود. خالص سازی bcmv و bymv با استفاده ای سانتریفوژ کردن افتراقی در بافرهای ویژه انجام شد ولی خالص سازی bicmv با استفاده از سانتریفوژ کردن در دورهای پائین و کاربرد peg و نمک طعام انجام گرفت . وزن مولکولی زیر واحدهای پروئتین پوششی این ویروس ها در الکتروفوز در ژل پلی اکریل آمید برای bcmv, bicmv و bymv به ترتیب 34/6، 32/8 و 33/8 کیلو دالتون بدست آمد. بر اساس مطالعات حاضر عامل موزائیک باقلا در فارس ویروس موزائیک زرد لوبیا (bymv) و عامل رگبرگ نواری و برگ قاشقی لوبیا بر اساس دامنه میزبانی و خصوصیات فیزیکوشیمیایی سویه ای از bean common mosaic necrosis virus (bcmnv) می باشد که رابطه سرولوژیکی بسیار نزدیکی با bcmv دارد. همچنین بر اساس دامنه میزبانی و روابط سرولوژیکی عامل موزائیک بذرزاد لوبیا چشم بلبلی واکنش همسان ایجاد کرد. آنتی سرم ویروس عامل موزائیک بذرزاد لوبیا چشم بلبلی (bicmv) با آموده خالص bcmnv ایجاد مهمیزک (spur) نمود. بدین ترتیب دو ویروس مزبور از لحاظ واکنش گیاهی مختلف ، اندازه پروئتین پوششی و خصوصیات سرولوژیکی با هم تفاوت دارند لکن بجهت رابطه سرولوژیکی می توانند سویه های مختلف یک ویروس محسوب شوند. در آزمایش انتقال ویروس با شته، هر سه ویروس با درصد بیشتری توسط شته aphis fabae در مقایسه با شته ههای aphis gossypii و acyrthosiphon pisum منتقل شدند.